“ เมื่อตรวจพบโรคเบาหวาน ผู้ป่วยควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด และหนึ่งในการดูแลตนเองที่สำคัญคือ การควบคุมอาหารและเลือกรับประทานอาหารที่มีดัชนีน้ำตาลต่ำเพื่อไม่ให้ร่างกายได้รับปริมาณน้ำตาลที่มากจนเกินไป หากผู้ป่วย เบาหวาน สามารถเลือกรับประทานอาหารที่มีค่าดัชนีน้ำตาลต่ำได้ ก็จะสามารถช่วยให้สามารถควบคุมโรคเบาหวานได้ดีมากขึ้น ”
ค่าดัชนีน้ำตาลคืออะไร
ดัชนีน้ำตาล หรือ Glycemic Index (GI) คือ ค่าที่ใช้บ่งบอกถึงความสามารถของอาหารที่ประกอบด้วยคาร์โบไฮเดรตว่ามีผลต่อการขึ้นของระดับน้ำตาลในเลือดได้รวดเร็วเพียงใดภายใน 2-3 ชั่วโมงหลังการบริโภคอาหารชนิดนั้น โดยแบ่งได้ทั้งหมด 3 ระดับ ได้แก่
- ดัชนีน้ำตาลต่ำ หรือ Low Glycemic Index คือ ค่าอยู่ระหว่าง 1- 55
- ดัชนีน้ำตาลปานกลาง หรือ Medium Glycemic Index คือ ค่าระหว่าง 56-69
- ดัชนีน้ำตาลสูง หรือ High Glycemic Index คือ ค่ามากกว่า 70
การเลือกทานอาหารควรเลือกอาหารที่มีค่าดัชนีน้ำตาลต่ำให้บ่อยกว่าอาหารที่มีดัชนีน้ำตาลปานกลางและสูง
อาหารแต่ละประเภทแม้จะมีปริมาณคาร์โบไฮเดรตใกล้เคียงกัน แต่มีปัจจัยหลายอย่างที่ทำให้ค่าดัชนีน้ำตาลแตกต่างกัน เช่น การขัดสีของอาหาร ปริมาณใยอาหาร ชนิดของแป้ง (แป้งชนิด Amylose จะย่อยช้ากว่าแป้งชนิด Amylopectin) เป็นต้น
ค่าดัชนีน้ำตาลในอาหารแต่ละประเภท
| ข้าว/แป้ง | ผัก | ผลไม้ | นม/ผลิตภัณฑ์นม | ขนม/เบเกอรี่/อาหารจานด่วน | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ข้าวบาร์เล่ย์ | 25 | กะหล่ำปลี | 10 | ฝรั่ง | 17 | นมถั่วเหลือง | 30 | พิซซ่า | 60 |
| ข้าวโอ๊ต | 49 | บร็อคโคลี่ | 10 | แก้วมังกร | 37 | นมสด | 31 | มักกะโรนีชีส | 64 |
| ข้าวกล้อง | 54 | ผักสลัด | 10 | แอปเปิ้ล,น้ำมะเขือเทศ | 38 | นมพร่องมันเนย | 32 | มันฝรั่งบด | 73 |
| ข้าวซ้อมมือ | 55 | เห็ด | 10 | สตรอเบอร์รี่, น้ำแอปเปิ้ล | 40 | โยเกิร์ต | 33 | เฟรนฟรายด์, โดนัท | 75 |
| ขนมปังโฮลวีต | 68 | หอมหัวใหญ่ | 10 | ส้ม | 42 | มันฝรั่งทอด | 76 | ||
| ขนมปังขาว | 79 | มะเขือเทศ | 15 | องุ่น | 43 | ||||
| มันเทศอบ | 85 | แครอท | 49 | น้ำสัปปะรด | 46 | ||||
| ข้าวเจ้า | 87 | ข้าวโพด | 60 | มะม่วง | 51 | ||||
| ข้าวเหนียว | 98 | กล้วย, กีวี่, น้ำส้ม | 52 | ||||||
| ลำไย | 53 | ||||||||
| มะละกอ | 56 | ||||||||
| แคนตาลูป | 65 | ||||||||
| สัปปะรด | 66 | ||||||||
| แตงโม | 72 | ||||||||
| อินทผลัม | 100 | ||||||||
ทำไมผู้ป่วยเบาหวานควรเลือกทานอาหารที่มีค่าดัชนีน้ำตาลต่ำ
ด้วยผู้ป่วยเบาหวานจะขาดฮอร์โมนอินซูลิน ซึ่งอินซูลินถูกผลิตมาจากตับอ่อน จะช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด โดยอินซูลินจะนำน้ำตาลในเลือดไปยังเซลล์ต่างๆ ของร่างกายเพื่อสร้างเป็นพลังงาน ดังนั้น หากผู้ป่วยเบาหวานมีความรู้ความเข้าใจในการเลือกแหล่งของคาร์โบไฮเดรตที่มีค่าดัชนีน้ำตาลต่ำได้ ก็จะสามารถควบคุมโรคเบาหวานได้ดีมากขึ้น
คำแนะนำนำจากนักกำหนดอาหารวิชาชีพ
สรุปคือ หากผู้ป่วยเบาหวานรู้จักเลือกทานอาหารในปริมาณที่เหมาะสม และเลือกทานกลุ่มที่มีดัชนีน้ำตาลต่ำให้บ่อยกว่าอาหารที่มีดัชนีน้ำตาลสูง จะทำให้ควบคุมระดับน้ำตาลได้ดีกว่า รวมถึงบุคคลทั่วไปแม้ไม่ได้มีโรคประจำตัวอย่างโรคเบาหวาน (ยกเว้นผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง) ก็สามารถเลือกทานอาหารกลุ่มที่มีดัชนีน้ำตาลต่ำได้เพื่อช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวาน และควบคุมระดับน้ำตาลได้ดีกว่าการเลือกทานอาหารรสหวานจัดหรืออาหารที่มีดัชนีน้ำตาลสูง
Reference
- Mae Fah Luang Foundation under Royal Partonage. Glycemic index หรือดัชนีน้ำตาลคืออะไร สำคัญต่อผู้ป่วยโรคเบาหวานอย่างไร [ออนไลน์]. 2564, แหล่งที่มา: https://home.maefahluang.org/17514357/glycemic [10 กันยายน 2564]
- Diabetes Texas. What is the Glycemic index [online]. 2021, Available from: https://www.diabetestexas.com/what-is-the-glycemic-index/ [10 September 2021]
- Medicowiki. Glycemic Index คืออะไร เอาไปใช้ทำอะไร? [ออนไลน์]. 2560, แหล่งที่มา: https://medicowiki.com/2017/11/28/glycemic-index/ [10 กันยายน 2564]
บทความโดย
แผนกอายุรกรรม | โรงพยาบาลกรุงเทพเชียงใหม่